SMCG primjer dobre prakse u izvještaju Evropske federacije novinara

Sindikat medija Crne Gore (SMCG) je, uz italijansko udruženje novinara FNSI i Nezavisno udruženje novinara Srbije NUNS naveden kao primjer dobre prakse u izvještaju Evropske federacije novinara (EFJ) i organizacije The Self-Investigation.

Izvještaj pod nazivom “Jači umovi, jači mediji: Zašto je zaštita mentalnog zdravlja novinara i novinarki ključna za budućnost novinarstva” obuhvata 17 organizacija iz 21 države i, između ostalog prikuplja primere dobre prakse, nudi preporuke predstavnicima novinara/ki, medijskim organizacijama i korisne resurse. Izvještaj, čija je autorka Ema Tomason, zasnovan je na kvantitativnim i kvalitativnim istraživanjima sprovedenim uglavnom u prvoj polovini 2025.

Presjek stanja u svijetu: Veoma konkretni razlozi za stres

Istraživanje je pokazalo da je pitanje mentalnog zdravlja uglavnom bilo zanemarivano u sektoru novinarstva sve do poslednjih godina. Napominje se da sve više studija ukazuje na to da stres povezan sa veoma konkurentnim radnim okruženjem, 24-časovnim informativnim ciklusom, kao i niskim platama i nesigurnošću posla, što doprinosi problemima mentalnog zdravlja. To dovodi do sagorijevanja na poslu (burnout-a) i napuštanja profesije.

Novinari i novinarke su radnici koji su u velikoj mjeri izloženi stresu, sagorijevanju, onlajn uznemiravanju, preopterećenošću digitalnim svijetom i dugim radnim satima. Neravnoteža između poslovnog i privatnog života ima direktan uticaj na zdravlje novinara i novinarki“, istakao je Rikardo Gutiereš, generalni sekretar EFJ-a.

U istraživanju se ističe da mnogi novinari i novinarke već sada redovno pružaju međusobnu neformalnu podršku. Međutim, ovakva podrška se oslanja na ličnu inicijativu i u nesrazmjerno velikoj mjeri je pružaju žene. Izvještaj naglašava važnost uključivanja muškaraca, posebno onih na rukovodećim pozicijama, u razgovor o ovoj temi i u preduzimanju konkretnih koraka.

Crna Gora: Paket podrške omogućen zahvaljujući spoljnjem finansiranju

U izvještaju se navodi da je SMCG 2022. godine, uz podršku Fojo medijskog instituta uspostavio servis za psihološku podršku medijskim radnicima i radnciama. Nakon obuke zaposlenih, angažovan je psiholog koji je pomogao u razvoju potpuno funkcionalne usluge. Od tada je organizovano više radionica na teme poput upravljanja stresom, prevencije sagorijevanja, izgradnje povjerenja u redakcijama i pružanja osnovne psihološke podrške.

Tokom radionica, identifikovane su tzv. „kontakt tačke“ u nekoliko redakcija – pojedinci zaduženi za podizanje svijesti o mentalnom zdravlju u svojim medijima. Realizovane su i dvije kampanje za podizanje svijesti o važnosti psihološke dobrobiti, od kojih je drugu podržala OEBS misija u Crnoj Gori. Sindikat je takođe izradio prvi priručnik posvećen razumijevanju mentalnog zdravlja u medijskom sektoru.

Redovna grupa za međusobnu podršku sastajala se jednom mjesečno, a članovima je omogućena i individualna terapija sa psihologom. Osim jedne osobe u kancelariji i samog psihologa, niko ne zna ko koristi terapiju, jer se članovi sindikata često javljaju direktno i diskretno.

Kao naredni korak, Sindikat planira da, u okviru razvoja Mehanizma za zaštitu bezbjednosti novinara, uspostavi SOS liniju posvećenu svim vrstama problema sa kojima se novinari suočavaju, uključujući i one vezane za psihološku podršku. Jedini izazov ostaje održivost, budući da donatori rijetko finansiraju ovakve aktivnosti. Trenutno, SMCG dobija podršku od OEBS-a.

Iako je tema postala vidljivija i raste svijest o

njenoj važnosti, podrška je i dalje gotovo nepostojeća. U potpunosti zavisi od sindikata i udruženja, te se oslanja na projektno finansiranje“, istakla je Dragana Đokić, psihološkinja i koordinatorka servisa Sindikata medija Crne Gore.